Kreiranje kulturno-turističkih ruta u svetu postoji decenijama, a uskoro se i Srbija sprema za svoje prve neobične obilaske među kojima će biti i ruta “Putevima rudarstva kroz Srbiju”.
Kako kulturno-turistička ruta “Putevima rudarstva kroz Srbiju” može da bude oformljena, kakve sve atrakcije treba da ponudi posetiocima iz celog sveta, te zašto su putevi industrijskog nasleđa pravi hit u Zapadnoj Evropi, samo su neke od tema o kojima je bilo reči na tribini koja je krajem sedmice održana u Zavodu za proučavanje kulturnog razvitka.
Istraživači Zavoda za proučavanje kulturnog razvitka mapirali su prošle godine kulturne potencijale Jugoistočne Srbije koji mogu da se upotrebe za razvoj kulturnog turizma, razgovarali sa predstavnicima kulture i turizma, istražili mogućnosti, ali i glavne probleme u ovoj oblasti. Tom prilikom mapirali su i kreirali potencijalne puteve kulture, među kojima je i Put rudarstva – Balkan kolevka metalurgije.
Malo ko zna da se tehnološko dostignuće koje je zauvek izmenilo svet – prvo topljenje metala, desilo baš u ataru sela Veliko Laole na teritoriji današnje Istočne Srbije. Kovač sa Belovoda znao je tajnu pretvaranja zelene rude bakra u sjajni bakarni metal, Rudna Glava kod Majdanpeka najstariji je dokumentovani rudnik sveta, a Pločnik kod Prokuplja redak praistorijski industrijski i trgovački centar vinčanske kulture.
Zanimljiva stara rudarska okna, u koja se čak može ući, postoje i u Đavoljoj varoši. Ako se tome doda Senjski rudnik – jedinstven „živi muzej“ industrijskog nasleđa Srbije, i Vrdnik, čiji se rudnik mrkog uglja ubraja u red najstarijih ugljenokopa na Balkanu, rudarski grad Bor i njegov Muzej rudarstva, kao i rudnici kod Aleksinca i Knjaževca, dobijamo neverovatno putovanje kroz razvoj rudarstva od praistorije do današnjih dana.
Povodom tribine, postavljena je i izložba fotografija iz Zavodove arhive (autorke Marija Janković i Sanja Knežević), koja prikazuje kako praistorijske tako i savremene rudnike u Srbiji. Izložba se može videti svakim radnim danom od 9 do 17 sati u Galeriji Zavoda za proučavanje kulturnog razvitka u toku narednih deset dana.
Putevi kulture su jedan od vodećih trendova u kulturnom turizmu današnjice. To su jedinstveni kulturno-turistički proizvodi koji tematski spajaju više atrakcija i zanimljivih destinacija u jednoj ili više zemalja. Ali to nije sve.
Kako navodi Manuela Graf iz ZAPROKUL-a, mreža kulturnih ruta Saveta Evrope obuhvata na hiljade atraktivnih destinacija koje su tematski povezane, a istorija, kultura i nasleđe Evrope predstavljeni su kroz 29 jedinstvenih putanja koje turistima garantuju autentično iskustvo. Prva evropska kulturna ruta Stopama Svetog Jakova, koja oživljava srednjovekovni put hodočašća, oformljena je 1987. godine.
Turisti kroz Evropu mogu putovati i Zemljom Katara u Francuskoj, stazama Drakule, Mocarta ili Don Kihota, zatim Putem dvoraca u Nemačkoj i Češkoj, Dolinom kraljeva u oblasti Loare, Stazama Hadrijanovog zida – zida koji je rimski imperator Hadrian podigao na najužem delu Britanskog ostrva, Hanza rutom koja oživljava drevnu, srednjovekovnu trgovačku mrežu u zoni Baltičkog mora, Putevima masline… (B92)
