Ljubljana, grad na putu za Trst

Šetnja po centru glavnog grada Slovenije, bez obzira na koju stranu krenete, dovešće vas na Prešernov trg, koji je centalni plato grada. Trgom dominira spomenik Francu Prešernu, čuvenom slovenačkom pesniku, na koji je bilo svojevremeno mnogo primedbi zbog nage figure pesnikove muze. Ipak, onima koji baš i nisu ljubitelji poezije, Prešerna, a ni obnaženih statueta, pažnju će privući crvena fasada crkve sv. Frančiška, ali i balustrade Tromostovlja, jednog od najpoznatijih obeležja ovog grada.

Tromostovlje, odnosno trostruki most je remek-delo Jože Plečnika, slovenačkog arhitekte, projektanta uzane gradske tržnice koja se pruža duž desne obale reke Ljubljanice. Ukoliko imate vremena (i ne žurite za duhovitim i pričljivim turističkim vodičem) prepustite se šetnji pored zelene (i čiste) Ljubljanice, uživajte zajedno sa divljim patkama u pogledu na okolne barokne fasade koje trepere u vodi, ili u ispijanju kave na otvorenom, u mnogobrojim kafićima koji podsećaju na beogradsku ulicu Strahinjića Bana…

Bicikl je u ovom gradu veoma popularno prevozno sredstvo i zahvaljujući dobrim i obeleženim stazama lako dospeva do svih delova grada – poslovne zone Bežigrad, groblja Žale, parka Tivoli… Većina građana Ljubljane svakodnevno biciklom stiže na svoje odredište, pa su buka, smog ili saobraćajna gužva i pronalaženje slobodnog mesta za parkiranje nepoznati problemi.

Ljubljanica kroz grad protiče između utvrđenja i brda Rožnik i posle desetak kilometara uliva se u Savu. Njena osobenost je u „sedam imena", jer upravo toliko puta ponire i ponovo izvire, svaki put sa novim imenom. Tvrđava, odnosno Ljubljanski grad, najveća je atrakcija za posetioce i poseban gradski simbol. Do nje možete stići pešice uskom krivudavom stazom, turističkim vozićem sa Prešernovog trga ili odnedavno savremenom panoramskom uspinjačom. Ljubljanski grad je nekada bio zamak, zatim rezidencija vladara i, na kraju, zatvor. Nekoliko puta je rekonstruisan, oslikavan i obnavljan, a njegovi najstariji zidovi potiču iz rimskog perioda, mada prvi dostupni pisani izvori svedoče o životu u zamku tek u XII veku. Tvrđava je danas arhitektonski i kulturni spomenik od posebne važnosti i svakom posetiocu pruža neverovatan doživljaj – kad je vazduh bistar a dan sunčan, sem Lubljane (i kako u šali dodaju – i trećine Slovenije) možete u daljini videti i obrise Alpa.

Ljubljana je grad koji je i pored svoje burne istorije uspeo da sačuva ostatke zidanih građevina iz davnih vremena. Jedna od legendi kaže da je grad osnovao grčki princ Jason sa svojim Argonautima. Naravno, uz princa logično je i postojanje strašne nemani u Ljubljanici, koju je Jason savladao i zauvek zatočio u kuli Ljubljanskog grada na brdu. Ta neman je, kao i u svakoj priči, bio zmaj, koji je ostao zaštitni simbol grada. Istorija kaže i da je Ljubljana bila naseljena još mnogo pre nego što su Rimljani u I veku izgradili Emonu, naselje na levoj obali reke, a ostatke unutar arheološkog parka uredio je u XX veku Jože Plečnik, po čijim je projektima grad, između dva svetska rata, ulepšan i drugim građevinama.

Ljubljana je jedan od najmanjih glavnih gradova u Evropskoj uniji, kao što je Slovenija jedna od manjih evropskih država. Često je pominjana i kao „Evropa u malom", jer je kvalitet života u tom gradu na visokom nivou, počev od organizacije i urednosti svojstvenim nemačkom i austrijskom modelu ponašanja. S druge strane, Ljubljana je grad koji istovremeno ima sve osobenosti svetskih metropola, ali nudi i mirniji tempo svakodnevnog života koji se sreće samo u manjim gradovima. I zato, kada ste na putu kroz Sloveniju, obavezno pored ostalih mesta posetite i Ljubljanu, vredi truda.

Autor: Milena Janjić
Izvor: Danas, B92